Avronest Parlament Assambleyasında Bakıda “3-cü və 5-ci Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri çərçivəsində Şərq tərəfdaşlığı ölkələrində qadınların sağlamlığı və gender bərabərliyinin təşviqində parlamentlərin rolu” movzusunda konfrans başa çatıb. Ermənistan nümayəndə heyətinin də qatıldığı konfrans bir sıra maraqlı məqamları ilə yadda qalıb.
Konfransın təşəbbüskarı Avronest Parlament Assambleyasının Sosial , Təhsil, Vətəndas Cəmiyyəti və Mədəniyyəti Komitəsinin həmsədri, millət vəkili Məlahət İbrahimqızı Gununsesi.info-ya bu konfransı zəruri edən səbəblərdən və nəticəsindən danışıb.
Məlahət İbrahimqızı bildirib ki, bu təşəbbüslə bağlı bir neçə ay öncə düşünüb:
“Həmsədr kimi mənim belə bir hüququm var. Ona görə də Milli Məclisin rəhbərliyinin də məsləhəti ilə bu imkanlardan istifadə edərək respublikamızda müxtəlif sahələrdə əldə etdiyimiz nailiyyətlərin təbliği məqsədilə Avronest Parlamentinin dəstəyi ilə Bakıda konfrans kecirməyi qərara aldiq. Buna görə də təkliflərimizi sekretariata göndərdik”.
Deputat irəli sürülən hər hər bir təşəbbüs dəstək qazanmadığından mövzunun aktuallığına önəm verib:
“Əlbəttə, göndərilən hər təklif dəstəklənmir. Təklif elə olmalıdir ki, o Avronest Parlament Assambleyasinda təmsil olunmuş bütün üzvlərin dəstəyini qazansın. Bunun üçün də gərək bu təklifdə qoyulan problem onların da marağına uyğun olsun. Bu mənada 2015-ci ildə BMT-nin qəbul etdiyi Dayanıqlı İnkisaf Məsədlərindən 3 və 5-ci məqsədin müzakirəsinin hər kəs tərəfindən dəstək alacağına əmin idik.
Yəni mövzu elə mövzu olmalı idi ki, sosial komitənin mandatına uyğun olsun. Daha doğrusu, mövzunun əhatə etdiyi problem komitənin mandatına uyğun olmali idi və eyni zamanda o mövzuya görə Azərbaycanda əldə edilmiş nailiyyətin də təbliğ olunmasını düşünürdük ki, bizim tam marağımıza uyğun müzakirə konfransı olsun. 2015-ci ildə BMT-nin Minilliyin İnkişaaf Məqsədlərinin 15-ci il dönümü keçiriləndə bu sammitin nəticəsi olaraq Davamlı İnkişaf Məqsədləri qəbul olundu. Burada 17 məqsəd, 169 hədəf var idi. Qeyd etmək lazımdır ki, bu davamlı, dayanıqlı inkişaf məqsədləri dünyada universal dəyər və çağırış kimi bütün dünya insanlarını, ölkələrini birləşdirici məqsədlərdir. 2015-ci ildə keçirilən Minilliyin İnkişaf Məqsədlərinin 15-ci il dönümündə BMT tərkibində üzv olan bütün ölkələrin dövlət rəhbərlərinin iştirakı ilə ən yüksək səviyyədə təşkil olunmuşdu. Bu da 17 məqsəd, 169 hədəf üzvü olan ölkələr tərəfindən imzalanıb. Bu da, bir növ, universal dəyər kimi bütün ölkələr tərəfindən qəbul olunub. Dünya üzrə bir çox ölkələr var ki, 2 il ərzində bu sahədə bir çox nailiyyətlər əldə ediblər. Bunlardan biri də Azərbaycandır. Böyük qürur hissi ilə deyə bilərik ki, dayanıqlı və davamlı inkişaf məqsədlərinin həyata keçirilməsi üçün cənab prezidentimizin fərmanı ilə Azərbaycanda “Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri”nin həyata keçirilməsi üzrə Milli Kordinasiya Şurası yaradıldı. Bu da yüksək bir status daşıyaraq öz qüvvəsində qalır. Ən çox inkişaf etmiş ölkələrdə belə bir yüksək statuslu dövlət qurumu yaradılmayıbdır. Sadəcə olaraq, hansısa bir nazirlik və ya ayrı-ayrı qurumların nəzdində həyata keçib. Məsələn, bəzi ölkələrdə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində, bəzilərində Xarici İşlər Nazirliyində, bəzilərində isə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə tapşırılıb. Lakin Azərbaycanda belə bir şuranın, dövlət qurumunun yaradılması, eyni zamanda həmin dövlət qurumunun da rəhbərinin baş naziri müavinin təyin olunması dövlətimizin prioriteti kimi göstərilir. Dövlət başçısı cənab İlham Əliyev dayanıqlı inkişaf məqsədlərinin həyata keçirilməsi üçün davamlı olaraq xüsusi diqqət göstərib. Bunu da dövlətimizin uğuru kimi göstərmək olar. Adını çəkdiyimiz bu Şura bir çox dünya ölkələrinin diqqətini xüsusi şəkildə çəkib”.
Məlahət İbrahımqızının sözlərinə görə, Davamlı İnkişaf Məqsədləri 2030-cu ilədək həyata keçirilməsiylə bağlı ölkələr tərəfindən müəyyən öhdəliklər götürülüb:
“Qısa müddət ərzində ölkəmizdə çox böyük nailiyyətlər əldə olunub. Ayrı-ayrı məqsədlər və çağırışlara uyğun olaraq, bu yaxınlarda da iyul ayında Azərbaycanda bu dövlət qurumunun rəhbəri Baş nazirin müavini Əli Əhmədovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ABŞ-da, Nyu-Yorkda olublar. Orada BMT-də Azərbaycan höküməti hesabat verdi. Bu hesabatda da Azərbycanda bu sahədə görülən işlər təqdir olunurdu. Hətta mən özüm də Nyu-Yorkda BMT-nin xüsusi sessiyasında iştirak edirdim. Bizim hesabatı qurumun rəhbəri Ə.Əhmədov təqdim edirdi. Bu təqdimatdan sonra bir sıra ölkələr nümayən heyətimizin rəhbəriylə görüşmək istəyirdilər və Azərbaaycan təcrübəsini öyrənmək üçün əməkdaşlığa hazır olduqlarını qeyd edirdilər.
Uzun illərdir ki, qadin, ana sağlamlığı, qadın haqları və eyni zamanda gender bərabərliyi prioritet bir məsələ kimi gündəmdə qalıb. Bu da dünyanın inkişaf etmiş və ya etməmiş bütün ölkələrində aktual məsələ kimi gündəmdə saxlanılıb. Eyni zamanda bu barədə müzakirələrə ehtiyac qalmayıb. Bu gün keçirilən konfransın mövzüsuna da, biz bu konteksdən yanaşdıq. Davamlı inkişaf məqsədlərində qadın sağlamlığı, qadın haqları, gender bərabərliyi üçüncü və beşinci məqsədlərdir. Azərabaycanda bu aktual olaraq qalır. Eyni zamanda exspertlərimiz də bu sahədə bir çox nailliyyətlərə sahib olublar. Biz də bütün bunları nəzərə alaraq, bu mövzuda geniş şəkildə konfrans keçirilməsini qərara aldıq. Yəni parlamentarilərin rolu, məsiliyyəti və daha çox cəlb olunması Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin həyata keçirilməsində parlamentarilərin öhdəlikləri və vəzifələri daha çox işə cəlb olunması, mövzunun aktuallığına baxmayaraq, ötən il dekabr ayından göndərdiyimiz təklif iyun ayının sonuna kimi bütün səviyyələrdə müzakirə olundu. Baxmayaraq ki, konseptual olaraq mövzuları bəyənmişdilər, lakin rəsmi şəkildə razılıq uzun bir prosuder çəkdi. Bir daha qeyd etdiyim kimi ötən il dekabr ayında verdiyimiz təklifə iyun ayında tam olaraq Brüsell şəhərindən müsbət cavab olaraq gəlib. Milli Məclisin spikeri cənab Oqtay Əsədovun göstərişi ilə belə bir konfrasın keçirilməsi üçün yüksək səviyyədə şərait yaradıldı. Bu dayanıqlı inkişaf məqsədləri universal dəyər olduğuna görə, bir sıra beynəlxalq təşkilatlardan bizə təkliflər gəldi. Bu beynəlxalq təşkilatlarından biri “Əhali artımı və inkişafı üzrə Avropa Parlament Forumu” digər isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Azərbaycanda yerləşən ofisi idi. Hər iki təşkilat belə bir konfransın keçirilməsinə bizimlə məmnuniyyət ilə əməşdaşlıq etmək istədiklərini bildiriblər. Bundan əlavə, digər beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən Avropa Parlament Forumu və Dünya Parlament İttifaqından da tədbirdə iştirak etmək üçün bizə müraciətlər gəlirdi.
Ermənistanın istəyi baş tutmadı…
Bütün bu məsələləri müzakirə etdikdən sonra daimi olaraq Minilliyin İnkişaf məqsədləri ilə məşğul olan bu təşkilatlar ilə əməşdaşlıq üçün öz razılığımızı bildirdik”.
“Ermənistanın bu könfrasın keçirilməsinə maneçilik cəhdlərinin qarşısı necə alındı?” sualına millət vəkili cavabında bunları deyib:
“Tədbirin baş tutmasında müəyyən gecikmə oldu. Bunu Azərbaycanda keçirilməsinə mane olan qüvvələrin fəaliyyəti ilə bağlamaq olar. Həqiqətən də belədir, bu hər kəsə də məlumdur. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, Azərbaycanın təklif etdiyi təkliflər son mərhələdə qəbul olundu”.
M.İbrahimqızının sözlərinə görə, artıq ermənilərin şantaj dolu siyasəti özünü doğrultmur:
“Amma bu dəfə əvvəlkilərə nisbətən artıq başa düşürdülər ki, çox böyük yanlışlıqlardadırlar. Çox böyük uçurumun başlanğıcıdındadırlar. Ona görə də də hesab edirəm ki, ermənilər bizim ittihamlarımızı bizr az sakit qarşılıyırdılar. Daha döğrusu, bəlkə də rejimdən qorxmasaydılar, bizi tamamilə dəstəkləyərdilər, təsdiqləyərdilər. Ermənilər hər zaman çalışırlar ki, müzakirə olunan məsələlərdə, konfranslarda , tədbirlərdə biz azərbaycanlılar Qarabağ məsələsindən danışmasınlar və maksimun dərəcədə bunu əngəlləməyə çalışırlar. Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin 3-cü və 5-ci məqsədlərinin müzakirəsində də elə heasab edidilər ki, əgər Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri qadın sağlamlığı və gender bərabərliyindən danışırsa, daha burada Qarabağ məsələsindən danışmaq qeyri-mümkündür. Amma başa düşmürlər ki, azərbaycanlıların da daha çox işlətdiyi, bu gün də beynəlxalq aforzmə çevrilən “Bütün yollar himnən keçir”. Yəni hansı mövzunu müzakirə ediriksə, azərbaycanlılar üçün bir yol var, keçdiyimiz bir yol, bir məntəqə, bir dayaq var – Qarabağ konfilikti, işğaldan azad edilməsi məsələsi. Hansı müzakirə olursa olsun, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini ifşa etmək və beynəlxalq ictimaiyyətin də onlara təzyiqini gücləndirməsində səylərimizi birləşdirilməsi. Buna görə də, konfransda Azərbaycan nümayəndə heyətinin konfransın ayrı-ayrı sessiyalarının mövzulrına uyğun olaraq, Ermənistanın Azəbayacana qarşı işğalçılıq siyasətini pislədikcə, dedikcə Ermənistandan gələn nümayəndə heyətinin acığına gəlirdi. Onlar çalışırdılar ki, reaksiya bildirsinlər. Reaksiyada ancaq bunu bildirdilər ki. Guya, Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri əsassız olaraq danışırlar. Yəni, guya Qarabağın işğalı məsələsi əsaslı olmayan məsələdir.
Onlar iddia edirdilər ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüz məsələsinin bu sessiyada müzakirəsi mümkünsüzdür. Mən dəAvronest Parlamentin sosial-siyasət komitəsinin həmsədri, moderatoru kimi bəzən buna müdaxilə edə bilmirdim, əlbəttə, bizim həmkarlarımız onların cavablarını yetərincə verdilər. Hətta təhsil nazirirnin müavini Ermənistan nümayəndə heyətinin guya Azərbaycanda tədris edilən dərsliklərdə gənclərdə ermənilərə qarşı da nifrət hissinin aşılanmasıyla bağlı söylədiklərinin cavabını kifayət qədər kəsərli verdi. Təhsil nazirinin müavini isə bildirdi ki, əslində, bu işi ermənilər edir. O bildirdi ki, ermənilər öz uşaqları və gənclər arasında azərbaycanlılara qarşı düşmənçilik toxumu səpiblər.
Mən də çıxışımda dedim ki, davamlı və dayanıqlı inkişaf deyəndə bu təhlükəsizlik, sabitlikdir, konfiliktsiz, münaqişəsiz cəmiyyətdir, istər mülki münanaqişə olsun, istərsə də hərbi münaqişə olsun, tarazlı, balanslı, harmonik inkişafdır. Ola bilməz ki, Azərbaycanın 20 faizdən çox ərazisi işğal altında olsun, amma 80 faiz torpaqlarında digər inkişaf məqsədləri- tutaq ki, ailə, qadın sağlamlığı, gender bərabərliyi, bu beynəlxalq dünya standartlarına cavab səviyyəsində inkişaf etsin, amma işğal altında olan torpaqların haqqında düşünməyək. Yaxud da işğal altındakı torpaqlarımızdan qovulmuş, çıxarılmış soydaşlarımız, 1 milyondaan artıq vətəndaşımızın sosial-iqtisadi durumu, dayanıqlı inkişafla bağlı həyata keçirilməyə çalışılan ayrı-ayrı hədəfləri haqqında düşünməyək. Bu gün bütün beynəlxalq təşkilatlar , eləcə də BMT-nin qəbul etdiyi bu Davamlı İnkişaf Məqsədlərində əsas götürülən məsələ odur ki, cəmiyyətin həssas qrupu- qocalar, əlillər, uşaqlar və qadınlardır.
Bu mənada Davamlı İnkişaf Məqsədlərini qəbul edən mötəbər, ali kürsüdə dünyanın BMT üzvü olan ölkələrinin rəhbərlərinin iştirak etdiyi dövlət və hökümət başçılarının iştirak etdiyi tədbirdə qəbul olunan sənəddə əgər yazılırsa da, bu məqsədlər həllinin həssas qrupu arasında daha çox diqqət və qayğı göstərilməlidir. Biz bunu unuda bilmərik. Eyni zamanda həmin Sammitdə səslənən tezisə dünya üzrə tezisə çevrilən bir nəfər də olsun heç bir kəs Davamlı İnkişaf Məqsədindən kənarda qalsın.Yəni bu bir çağırış idi. İki il bundan əvvəl – 2015-ci ildə davamlı inkişaf məqsədləri qəbul edilən həmin sessiyada bu mənada ermənilərə dedim ki, davamlı inkişaf deyiriksə, bu o demək deyil ki, biz Qarabağ mövzusundan danışmayaq. Biz sizin Azərbaycan xalqına qarşı işğalçılıq siyasətini sizdən danışmayaq. Bu mümkün deyil ki, dayanıqlı inkişafdan danışanda işğala məruz qalan toraqlarımzadan qovulan əhalidən danışmayaq.
Onların 50 faizi qadınlar, uşaqlar və qocalardır, girovluqda və əsirlikdə olan insanlarımızdan danışmayaq. Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin 16-ci maddəsi elə sülh və konfiliktlərin həll olunmasıdır. Amma biz hələ indi 3-cü və 5-ci məqsədi müzakir edirik. Ermənistan da daxil olmaqla bütün ölkələr imza ataraq, öhdəlik götürübdür. Ona görə də Azərbaycan nümayədə heyətinin sizin ölkənin işğalçılıq siyasətiylə bağı dediyi fikirləri normal qəbl etməlisiniz. Bu sizin ünvanınıza deyilən sözlər deyil, bu beynəlxalq təşkilatların Azərbaycanın 20 faiz torpaqlarnın Ermənistanın işğalçı ordusu tərəfindən işğal olunmasıyla bağlı, ərazi bütövlyümüzə etdiyiniz təcavüzlə bağlı sənədlərdə yazılıb. Bu, BMT-nin TŞ-nin 4 qətnaməsində yazılıb. Bütün beynəlxalq təşkiltarda bu işğalçılıq siyasəti qeyd olunub.”
M.İbrahimqızı hesab edir ki, Davamlı İnkişaf Məqsədləri həm də beynəlxalq əməkdaşlığıdır, təcrübə mübadiləsidir: “Beynəlxalq əməkdaşlıq haqqında düşünürüksə, özümüzü dünyanın bir parçası hesab ediriksə, biz regionda, Cənubi Qafqazda da istəyirik ki, Azərbaycanda həyata keçirilən qlobal enerji layihələri, logistik layihələrdə də məqsd odur ki, təkcə Azərbaycan üçün yox, region üçün yox, bu layihədə iştirak edən dövlətlər üçün də social iqtisadi inkişafı üçün də töhfələr verir. Cənubi Qafqazda gürcüstanla birlikdə bu layihələrdə iştirak edirik. Ermənistan öz işğalçılıq siyasətindən əl şəkərsə, sözsüz ki, Ermənistan da iştirak edə bilər. Azərbaycan dövlətinin başçısı, cənab president İlham Əliyevin uzaqgörən siyasəti nəticəsində bu layihələrdən Ermənistan da bəhrələnə bilər. Eyni zamanda Dağlıq Qarabağ da hər iki icma – həm erməni, həm də azərbaycanlıların icması bu dayanıqlı inkişafdan Azərbaycan hökümətinin bu sahədə gördüyü işlərdən, əldə etdiyi nailiyyətlərdən onların da payına düşər. Davamlı İnkişaf Məqsədlərindən danışarkən biz cəbhəyanı və sərhəd bölgələrimizin taleyini də düşünməliyik. Bu mənada həmin ərazilərdə bəzən Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin həyata keçirilməsinə problemlər yaranır. Biz dünyaya nümayiş etdirdik ki, Cocuq Mərcanlı işğaldan azad olunduqdan sonra qısa müddət ərzində Azərbaycan höküməti orada gözəl infrastruktur yaratdı və o kəndin qaçqın, köçkün düşmüş didərgin insanları bu gün orada yüksək stndartlara və modern infrastruktur yaradılmış qəsəbədə rahat və firavan yaşayacaqlar. Biz bunu işğal altında olan bütün torpaqlarımızda görmək istəyirik. Dövlətimizin də, dövlət başçısının da məqsədi odur. Bu mənada ermənilər yaxşı-yaxşı fikirləşməlidirlər ki, nə qədər ki, işğalçılıq siyasətindən əl çəkməyəcəklər, onarın gələcək taleyi daha da təhlükə altında olacaqdır və necə deyərlər, möhtərəm prezidentimizin bu günlərdə Nyu-Yorkda BMT-nin 72 -ci sessiyasında səsləndirdiyi kimi aprel döyüşləri təkrarlana bilər”.
Gununsesi.info
