2023-cü ildə yüksək faiz dərəcələri, qlobal problemlər, borc problemləri və iqtisadiyyatların yavaşlaması iflasları artırıb. Bankçılıqdan pərakəndə satışa qədər iri şirkətlər dünyanın bir çox yerində, xüsusən də ABŞ və Avropada müflis olub.
Gununsesi.info xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, iflasların əksəriyyəti kiçik və orta müəssisələr olsa da, tendensiya yavaş-yavaş iri şirkətlərə də yayılmağa başlayıb.
Məhkəmə məlumatlarına görə, ABŞ-da korporativ iflasların sayı sentyabr ayına qədər olan 12 ayda əvvəlki illə müqayisədə 30 faiz artıb.
“Eurostat”ın məlumatına görə, Avropa İttifaqı (Aİ) üzrə korporativ iflaslar sentyabr ayına kimi doqquz ay ərzində hər il 13 faiz artaraq son səkkiz ilin ən yüksək səviyyəsinə çatıb.
Aİ-nin ən böyük iqtisadiyyatı olan Almaniyada yanvar-sentyabr dövründə bir əvvəlki ilə nisbətən iflaslar 25 faiz artıb. Milli statistika idarələrinin məlumatına görə, Fransa, Hollandiya və Yaponiyada da iflaslar oktyabr ayında əvvəlki illə müqayisədə 30 faizdən çox artıb.
OECD həmçinin qeyd edib ki, bəzi ölkələrdə, o cümlədən Danimarka, İsveç və Finlandiyada korporativ iflas dərəcələri 2008-09-cu il qlobal maliyyə böhranı zamanı səviyyələri keçib.
Digər tərəfdən, Çinin ən böyük daşınmaz əmlak şirkətləri də borc böhranına sürüklənib. “Country Garden” və “Evergrande” dəfələrlə defolt etdi, bu da iflas qorxularının Asiyaya yayılmasına səbəb olub.
“Allianz Research”in iflas araşdırmalarının baş analitiki Maksim Lemerle deyib: “Biz dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində korporativ iflasların artmasını müşahidə edirik”.
“Allianz” xəbərdarlıq edib ki, əmək tutumlu yaşayış, nəqliyyat və pərakəndə satış sektorları böhrandan ən çox təsirləndi. Daşınmaz əmlak və tikinti kimi faiz artımlarına daha həssas olan sektorların da təzyiq altında qalması gözlənildiyi bildirilib.
ABŞ-da yüksək faiz dərəcələri bəzi bankları iflasa sürükləyib. Riskli kreditlərdən yaranan ciddi itkilər nəticəsində mart ayında ABŞ-ın bəzi mühüm bankları iflas həddinə gəlib.
Ümumi aktivləri 209 milyard dollar olan ABŞ-ın 16-cı ən böyük bankı olan Silicon Valley Bankın (SVB) martın 10-da iflası bütün diqqətləri üzərinə çəkdi.
Xüsusilə texnologiya sektoruna diqqət yetirən və ümumiyyətlə sahibkarlara kredit verən bank, artan faizlər və texnologiya sektorunun yavaşlaması səbəbindən müflis oldu. SVB iflasını Signature Bank və First Republic Bank-ın yaşadığı böhranlar izlədi.
Eyni dövrdə İsveçrənin Avropa qitəsində ikinci ən böyük bankı olan Credit Suisse-nin borc böhranı və satışı qlobal bank böhranı qorxularını daha da artırıb.
ABŞ iqtisadiyyatının iflasa uğrayan nəhəng şirkətlərindən bəziləri bunlardır:
Bir vaxtlar ABŞ-da ən böyük startap olan və kovorkinq məkanı və ofis xidmətləri göstərən WeWork noyabr ayında iflas elan etmişdi. WeWork, əsas işi pandemiyadan sonra evdən işləyən daha çox insan tərəfindən sarsıldıqdan sonra borcunu ödəməkdə çətinlik çəkdiyini söyləyib.
Apteklər üçün uzun müddət davam edən problemlər zəncirindən sonra ABŞ-ın Rite Aid apteklər şəbəkəsi də oktyabr ayında iflas elan edib. Rite Aid Amazon Walmart, Target və Costco ilə rəqabətdə çətinlik çəkirdi.
ABŞ-da geniş yayılmış yataq otağı, vanna otağı və mətbəx əşyaları satan Bed Bath & Beyond mağazalar şəbəkəsi də son illərdə ən böyük pərakəndə iflaslardan birini yaşayıb. Şirkət aprel ayında 360 mağazanın fəaliyyətini dayandırıb.
2023-cü ildə iflasa uğrayan digər məişət əşyaları mağazası son dərəcə ağır borcu səbəbiylə fevral ayında iflasa uğrayan Çərşənbə axşamı səhəri idi.
Partiya əşyaları satan pərakəndə satış şəbəkəsi Party City də 2023-cü ilin yanvarında iflas elan etdi. Tənzimləyici orqan bəyan edib ki, borc sahibləri ilə 1,7 milyard dollarlıq borc yükünün azaldılması ilə bağlı razılıq əldə olunub. Lakin ABŞ hakimi pərakəndə satıcının restrukturizasiya planlarını imzaladıqdan sonra o, iflasdan xilas olub.
Telehealth provayderi SmileDirectClub, iflas üçün müraciət etdikdən üç aydan az bir müddət sonra dekabr ayında bağlanıb.
Elektrikli avtomobil istehsalçısı Lordstown Motors iyun ayında iflasdan qorunmaq üçün müraciət edib.
Müflisləşmiş Avropa şirkətlərindən bəziləri aşağıdakılardır:
Britaniyanın pərakəndə nəhəngi Wilko fevral ayında 400 nəfəri işdən çıxaracağını və avqustda müflis olduğunu açıqlamışdı. İflas 12 min insanı və 400 mağazanı özü ilə apardı.
Belçika çörək-restoranlar şəbəkəsi Le Pain Quotidien, 2023-cü ilin iyul ayında İngiltərədəki bölməsinin iflasını elan etdi. Bundan sonra zəncir İngiltərədəki bütün filiallarını bağlayıb.
Avropa dəftərxana ləvazimatları zənciri Paperchase də sürətli sahiblik dəyişiklikləri səbəbindən çətin bir neçə ildən sonra fevral ayında təxminən 1000 işi ixtisar etdi. Brend tez bir zamanda bir çox məhsullarını saxlayan Tesco tərəfindən ələ keçirildi, lakin Paperchase-in çoxlu sayda mağazası hələ də bağlanmaq məcburiyyətində qalıb.
Dünyanın ən böyük ikinci əl ingiliscə kitab kolleksiyası sayılan onlayn kitab satıcısı Book Depository də 2023-cü ilin aprelində qapılarını bağlayıb.
Böyük Britaniyanın lüks zərgərlik pərakəndə satış şirkəti Vashi, ləğvetmə xəbərdarlığından sonra aprel ayında müflis olduğunu elan edib.
Gununsesi.info
