
Elm dünyası Günəş sistemindəki nəhəng planetlərin orbitlərindəki sirli sapmanı həll etmək üçün diqqətəlayiq fərziyyəni müzakirə edir.
Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, 4 milyard il əvvəl sistemin yaxınlığından keçən nəhəng göy cismi Yupiter, Saturn, Uran və Neptunun orbitlərini dəyişdirmiş ola bilər.
Arizona Universitetindən astrofizik Renu Malhotra və onun komandasının apardığı araşdırmaya görə, Günəş sisteminin ilk dövrlərində nəhəng planetlərin orbitləri dairələrə daha yaxın olub.
Lakin bu gün bu planetlərin orbitlərində əhəmiyyətli əyilmə və sapma müşahidə olunur. Bu vəziyyəti izah etmək üçün alimlər milyardlarla il əvvəl Günəş sisteminin yaxınlığından keçən bir göy cisminin fərziyyəsini irəli sürdülər.
Hələ nəzərdən keçirilməmiş və çapdan əvvəl arXiv platformasında dərc edilməmiş tədqiqatda nəhəng bir göy cisminin Günəş sistemindən keçməsi simulyasiya edilmişdir. Tədqiqatçılar səma cisminin kütləsini, sürətini və tranzit məsafəsini nəzərə alaraq 50 mindən çox kompüter simulyasiyası həyata keçiriblər. Hər bir simulyasiya 20 milyon illik dövrü əhatə edirdi.
Simulyasiyaların əksəriyyəti Günəş Sisteminin hazırkı strukturundan çox fərqli nəticələr versə də, təxminən 1 faiz nəhəng planetlərin hazırkı orbitlərinə yaxın nəticələr verdi. Bu ssenarilərdə ziyarət edilən obyektin kütləsi Yupiterdən 2 ilə 50 dəfə arasında dəyişdi və bəziləri Merkuri qədər yaxından keçdi.
Tədqiqatın növbəti mərhələsində daha ətraflı simulyasiyalar aparıldı. Buna uyğun olaraq kütləsi Yupiterdən səkkiz dəfə böyük olan bir cismin Marsın indiki orbiti qədər yaxından keçməsi nəhəng planetlərin indiki orbitlərinə çatmasını təmin etmiş ola bilər. Alimlər hesab edirlər ki, kütləsi ulduzdan daha az olan göy cisminin bu dəyişikliyə səbəb olma ehtimalı daha yüksəkdir.
Yeni araşdırma nəhəng planetlərin orbitlərindəki sirli sapmalara qəti cavab verməsə də, bu ssenarinin imkanlar arasında güclü namizəd olduğunu göstərir. Tədqiqatçılar ulduzlardan daha çox belə göy cisimlərinin olduğunu və belə bir tranzitin Günəş sisteminə təsir etmə ehtimalının çox olduğunu vurğulayırlar.
Orxan Saffari