Bütün Skandinaviya ölkələri nisbətən zəngin və xoşbəxtdir, lakin bütün zəngin ölkələr Skandinaviya ölkələri qədər xoşbəxt deyillər.
Xoşbəxtlik yarışına gəlincə, Skandinaviya ölkələri həmişə qalib gəlir. Finlandiya 2024-cü ildə ardıcıl yeddinci dəfə birinci, Danimarka və İslandiya ikinci yerdə qərarlaşıb.
Gununsesi.info bildirir ki, bu barədə euronews.com-un materialında deyilir.
Bəs bu ölkələrdə yaşayan insanlar niyə xoşbəxtdirlər?
Bəziləri bunun kiçik, homogen və varlı olmaları ilə əlaqədar olduğunu söyləyirlər. Əslində, bir neçə il əvvəl aparılan bir araşdırma bunun genetik olaraq daha xoşbəxt olduqları üçün olduğunu irəli sürüb.
İqtisadi şərait
Bəli, Skandinaviya ölkələri hamısı nisbətən zəngin və xoşbəxtdir, lakin nisbətən zəngin ölkələrin heç də hamısı Skandinaviya ölkələri qədər xoşbəxt deyil. Dünyanın üçüncü ən zəngin ölkəsi olan Sinqapur 26-cı, dünyanın ən zəngin ölkələrindən biri olan Səudiyyə Ərəbistanı isə 27-ci yerdədir.
Effektiv olduğunu deyə biləcəyimiz yeganə iqtisadi amil Skandinaviya ölkələrində gəlir bərabərsizliyinin aşağı səviyyədə olmasıdır. Lakin tədqiqatçılar bunun daha yüksək həyat məmnunluğu ilə əlaqəli olduğunu sübut edə bilmədilər.
Bununla belə, sübut edə bildikləri şey budur ki, “gəlir bərabərsizliyi etibarsızlığa gətirib çıxarırsa, bu, birbaşa həyatdan məmnunluğun azalmasına səbəb olur“.
Onlar homogen şəkildə xoşbəxt olduqları üçünmü?
Keçən ilki Dünya Xoşbəxtlik Hesabatı ilk dəfə olaraq əhalinin daha xoşbəxt və daha az xoşbəxt təbəqələri arasında xoşbəxtlik fərqinin dərəcəsini qiymətləndirdi. Daha yüksək reytinq daha az xoşbəxtlik bərabərsizliyi deməkdir.
Skandinaviya ölkələrinin hamısı bərabərlik baxımından yüksək yer tutur, yəni xoşbəxtlik bərabərsizliyi demək olar ki, yoxdur. Onların əhalisinin çoxu özünü xoşbəxt hesab edir.
Euronews-a danışan hesabatın redaktoru, professor Con F. Hellivel, “Belə çıxır ki, insanlar xoşbəxtlik fərqinin daha az olduğu ölkələrdə yaşayanda daha xoşbəxt olurlar. Bəs xoşbəxtlik fərqi ən kiçik haradadır? Xoşbəxt ölkələrdə. ”
Bunun əksinə olaraq, Əfqanıstan 2023 WHR-də ən kiçik xoşbəxtlik boşluqlarından birinə sahib idi. Ancaq ölkədə heç kim xoşbəxt olmadığı üçün xoşbəxtlik fərqi az idi.
Əfqanıstan yeni dərc olunmuş 2024-cü il hesabatında 143-cü yeri tutaraq ən bədbəxt ölkə olmağa davam edib.
Dövlət qurumlarının keyfiyyəti həyat məmnunluğuna əhəmiyyətli və müsbət təsir göstərir. Korrupsiya Qavrama İndeksi hətta xoşbəxtlik reytinqində kimin yuxarı və ya aşağı yer alacağını proqnozlaşdıran kimi də işləyə bilər.
Məlumatlar göstərmir ki, daha yüksək institusional keyfiyyətə malik ölkələrdə insanlar öz həyatlarından daha çox razıdırlar. Bu ümumiyyətlə demokratik keyfiyyət və xidmət keyfiyyətinə bölünür.
WHR görə, sonuncu daha çox vətəndaşların xoşbəxtliyi ilə bağlıdır. Yaxşı pensiya, valideyn məzuniyyəti, xəstələrə və əlillərə qulluq, pulsuz səhiyyə və təhsil, işsizlik müavinətləri və xidmətlər xoşbəxtliyə birbaşa təsir göstərir.
Proqressiv vergitutma və həyat seçimləri etmək azadlığı
Tədqiqatçılar mütərəqqi vergitutma (gəlir artdıqca artan vergi dərəcəsi) ilə insanların nə qədər xoşbəxt olduqlarını qiymətləndirməsi arasında güclü əlaqə olduğunu göstərir.
Proqressiv vergitutma səhiyyə, təhsil və ictimai nəqliyyat kimi vergilərin maliyyələşdirməyə kömək etdiyi ictimai və ümumi mallar vasitəsilə xoşbəxtliyə gətirib çıxarır. Təbii ki, insanlar vergilərinin ağılla istifadə olunduğunu görəndə onların inamı, xoşbəxtliyi daha da artır.
Yenə daha bərabər cəmiyyətlərdə insanlar bir-birinə daha çox güvənir və sosial etimad daha yaxşı qurumların qurulmasına kömək edir.
Görünür, hava ümumi xoşbəxtliyə çox da təsir etmir
Finlandiyanın cənub-qərbində orta illik temperatur 6,5 dərəcədir. Ölkənin digər bölgələrində temperatur daha da aşağıdır.
Düzdür, Skandinaviya qışları uzun, qaranlıq və soyuqdur və çoxumuz daha isti havaları və parlaq günəşli günləri xoşbəxtliklə əlaqələndiririk.
Bununla belə, hesabatdan əldə edilən nəticələr xoşbəxtlik balına təsirinin olduqca əhəmiyyətsiz olduğunu göstərir.
İnsanlar pis olsa da, birtəhər hava şəraitinə uyğunlaşırlar.
Afət Abbasova
Gununsesi.info
