Türkiyədəki məşhur “Gəzi Parkı” olaylarına görə ömürlük həbsə məhkum edilən tanınmış ictimai xadim və iş adamı Osman Kavala vəkilləri vasitəsilə “BBC Türkcə”nin suallarını cavablandırıb.
Haqqında edilən bəzi şərhlərin əksinə olaraq, saxta ittihamlarla məhkum olunduğunu deyən Kavala , Corc Sorosun Türkiyədə gizli fəaliyyətinə dair iddialara da münasibət bildirib.
Gununsesi.info Osman Kavala ilə müsahibənin tərcüməsini təqdim edir:
– Əvvəlcə həbsxana həyatınızdan bir az danışa bilərsinizmi? Günün necə keçir?
-Kitab oxuyuram, qəzet oxuyuram, gələn məktubları oxuyuram, cavab yazmağa çalışıram. Televizora baxıram, həyətdə gəzirəm, yuxarıda yuvası olan sərçələrə qulluq edirəm. Nədənsə, hər zaman eyni şeyi etmək insanda vaxtın tez keçdiyini hiss etdirir.
-Hansı telekanallara, hansı verilişlərə baxırsınız? Nə oxuyursan?
– Halk TV-yə, Fox TV-də “Zəngli saat” proqramına, TRT2-də nümayiş olunan filmlərə, konsert çəkilişlərinə, ara-sıra incəsənət və ədəbiyyat proqramlarına baxıram. Daha çox ədəbi əsərlər oxuyuram.
–Bəzi açıqlamalarınızda mühakimə edildiyiniz işlərlə “Ergenekon”, “Balyoz” kimi işlər arasında paralellər aparmısınız. Sizcə, bu hallar hansı baxımdan oxşardır?
– Əsas oxşarlıq, siyasi cəhətdən pis hesab edilənlərin ləğvi və cəzalandırılması üçün məhkəmə sistemindən istifadə edilməsidir. Heç bir cinayət fəaliyyəti ilə məşğul olmayan, bir-biri ilə yaxın münasibətdə olmayan, hətta bir-birini tanımayan şəxslərin gizli təşkilat kimi fəaliyyət göstərməsi, dövlət çevrilişinə zəmin yaratması, dövlət çevrilişi üçün xaos mühiti yaratmaq kimi əsassız ittihamlar irəli sürülür.
Bu hallarda onlara hüquqi normalar əsasında deyil, siyasi prioritetlərə və siyasi mesajlara görə rəftar edilir.
-Bəzi açıqlamalarınızda keçmişdə Gülən təşkilatının istifadə etdiyi üsulların “Gəzi məhkəməsi”ndə istifadə edildiyini iddia edirsiniz. Bu üsullar hansılardır?
-Təqsirləndirilən şəxsləri gözdən salmaq üçün verilişlər aparılır, ifadələr verilir, belə bir təsəvvür yaradılır ki, bu adamlar günahsız deyillər. Beləliklə, qanunsuz hərəkətlərin qanuni qəbulu üçün razılıq formalaşır. Bu baxımdan bu iddialar həm də ideoloji diskusiyalara xidmət edən və qavrayış yaratmaq məqsədi daşıyan nümayiş işi kimi fəaliyyət göstərir. İddialar zamanı yalançı donos məktublarından və gizli şahidlərdən də istifadə olunur.
Sizcə, uzun müddət keçsə də, hakimiyyətin “Gəzi aksiyaları”na maraq göstərməsinin səbəbi nədir? Sizcə, niyə Gəzi etirazları ilə hesablaşma görüntüsü var?
-Gəzi aksiyalarında yüz minlərlə insan iştirak edib və onların iştirakının səbəbləri müxtəlif olsa da, azadlıqların məhdudlaşdırılması ilə bağlı narahatlıq və təhlükəsizlik qüvvələrinin həddən artıq və nizamsız güc tətbiqinə reaksiya göstərməsi qəbul edilmiş reallıqdır. ” 15 iyul”çevriliş cəhdindən sonra baş verənlər, xüsusilə də prezident üsul-idarəsi də oxşar narahatlıqlara səbəb olub.
Görünən odur ki, seçkilərə qədər prosesdə təzyiq siyasəti getdikcə daha çox davam edəcək. Belə bir mühitdə, güman edirəm ki, “Gəzi”nin xarici güclərin hökuməti devirmək cəhdi olduğu uydurması davam edəcək. Düşünürəm ki, tədbir təkcə keçmişlə bağlı deyil, gələcəkdə nələrin baş verəcəyi ilə bağlıdır.
-Soros məsələsi Türkiyədə müəmmalı mövzuya çevrilib. Bu sirri bir az arxada qoymaq üçün Corc Soros və ona bağlı təşkilatların Türkiyədəki fəaliyyəti haqqında məlumat verə bilərsinizmi?
– Hesab edirəm ki, “Sorosizm”in Türkiyədə müəmmalı bir məsələyə çevrilməsində Sorosun ölkəyə qarşı gizli və dağıdıcı fəaliyyət göstərməsi ilə bağlı hakim dairələrin iddiaları mühüm rol oynayıb. Sorosun yəhudi olması da onun gizli və məkrli planlar həyata keçirməsi ilə bağlı yayılan xəbərlərə cazibə elementi əlavə edir. Casusluqda ittiham olunduğum ikinci ittihamnamədə Sorosa bağlı təşkilatların ümumbəşəri mədəniyyəti yayaraq milli mədəniyyətləri korladığı və bununla da dünyaya hakim olmağa çalışdığı iddia edilmişdi. Bu, açıq-aydın yəhudilər haqqında antisemitizm sui-qəsd nəzəriyyələrini yada salır.
Ölkəmizdə Sorosla bağlı olan yeganə qurum Açıq Cəmiyyət Fondu idi. Avropa İttifaqının demokratikləşmə proqramları ilə tam üst-üstə düşən məsələlər üzrə vətəndaş cəmiyyəti layihələrinə dəstək verdi. Hansı layihələrə nə qədər dəstək verdiyini də öz internet səhifəsində və nəşrlərində açıq elan edib. Sorosun ölkəmizdə gizli fəaliyyət göstərməsi iddiası onun ideoloji baxışını əks etdirən konspirasiya nəzəriyyəsinin məhsuludur.
-Corc Soros və ona bağlı təşkilatlarla münasibətiniz necə idi?
-Ölkəmizdə Açıq Cəmiyyət Fondu yaradılmazdan əvvəl qeyri-hökumət təşkilatlarına Sorosun vəsaitləri hesabına dəstək əlaqə bürosu vasitəsilə həyata keçirilirdi. Məni layihələri qiymətləndirən məsləhət şurasına dəvət etdilər. Daha sonra dəstək fəaliyyətlərinin daha institusional və şəffaf olması üçün Türkiyə qanunlarına uyğun bir vəqfin yaradılması qərara alınıb. Təsisçilər arasında olmuşam və idarə heyətinin üzvü kimi fəaliyyət göstərmişəm. Mənim heç vaxt idarə heyətinin digər üzvlərindən fərqli mövqe və səlahiyyətim olmayıb.
–Sizcə, Corc Sorosa bağlı bir təşkilat tərəfindən maliyyələşdirilən bir təşkilat və ya layihənin siyasi cəhətdən tam müstəqil olması mümkündürmü?
-Fonddan dəstək almaq üçün göndərilən layihələr öz mövzularını yaxşı bilən hörmətli vətəndaşlarımızdan ibarət məsləhət şurası tərəfindən nəzərdən keçirilir və müsbət hesab etdiyi layihələri İdarə Heyətinin təsdiqinə təqdim edir. Siyasi motivlərlə hansısa layihəyə müdaxilə olunduğunu və ya rədd edildiyini xatırlamıram. Amma siyasi təşəbbüs kimi məna kəsb edən layihələr həyata keçirənlər, siyasi münasibəti əks etdirən fəaliyyətlər həyata keçirənlər onsuz da Açıq Cəmiyyət Fonduna dəstək üçün müraciət etmirlər.
Belə hallarda Açıq Cəmiyyətdən maliyyə almağın məqsədəuyğun olmadığı aydındır. Düzünü desəm, iştirak etdiyim siyasi təşəbbüslər üçün Açıq Cəmiyyət Fondunun vəsaitlərindən yararlanmaq fikrim olmayıb. Türkiyə Ukrayna və ya Gürcüstan deyil, o, uzun müddətdir ki, demokratik müxalifət ənənələrinə və güclü siyasi dinamikaya malik ölkədir. Vətəndaş cəmiyyəti sahəsində həyata keçirilən layihələr siyasi tarazlığa təsir göstərmir.
–Ədalət və İnkişaf Partiyasının hakimiyyəti dövründə hakim dairələrin həm Corc Sorosla, həm də ona bağlı olan təşkilatlarla bir müddət münasibət qurduğunu görürük. Bu münasibətlə bağlı müşahidələriniz nədir? Bu necə münasibətdi? Bəs sizcə, hakim dairələr nə vaxt və niyə Corc Soros və onun yaradıcılığını tənqid etməyə başlayıblar?
-Hökumətə yaxın bəzi media orqanlarında Sorosla bağlı neqativ və ittiham xarakterli yazılar olub, lakin Corc Soros ölkəmizə səfər edəndə dövlət rəsmiləri ilə də görüşüb. Bilirəm ki, sonuncu belə görüş 2015-ci ildə olub. Sorosun hökumətə qarşı fəaliyyət göstərdiyi, Gəzidə hökuməti devirmək cəhdini planlaşdırdığı və maliyyələşdirdiyinə dair absurd fikirlər oldu.
Düşünürəm ki, Soros ətrafında məxfilik anlayışından istifadə edərək xarici düşmən yaradılır və “Sorosizm”dən qeyri-müəyyən bir ittiham kimi istifadə edilir, sevmədikləri fəaliyyətləri cinayət hesab edirlər.
Günay Təhməzova
Gununsesi.info
