Son illərdə ABŞ-da və bəlkə də dünya siyasətində ən çox müzakirə edilən şəxs olan Donald Tramp 2024-cü il seçkilərində qalib gələrək Ağ Evə qayıtmağı hədəfləyir.
İki dəfə impiçment elan edilən, 2020-ci il prezident seçkilərində uduzduqdan sonra hakimiyyətin dinc yolla ötürülməsinə mane olmağa çalışan, çoxsaylı cinayət işlərində çoxsaylı ittihamlarla üzləşən Trampın bu məqsədinə çatmaq şansı varmı?
Respublikaçıların prezidentliyə namizədliyi üzrə milli sorğularda Tramp rəqiblərini təxminən 50 xal qabaqlayır. Bu, üç il əvvəl məğlub olmuş bir müddətlik prezident üçün diqqət çəkən performansdır.
Gununsesi.info xəbər verir ki, “Reuters”in təhlilinə görə, Trampın 2024-cü ilin noyabrında keçiriləcək seçkilərdə prezident Co Baydenə qarşı qalib gəlmə şansını artıran dörd səbəb var:
Bədbəxt seçicilər
Bayden administrasiyası iqtisadiyyatın yaxşı vəziyyətdə olduğunu, Trampın vəzifədən getməsindən sonra işsizliyin 6,3 faizdən 3,9 faizə, demək olar ki, tarixin ən aşağı səviyyəsinə düşdüyünü və inflyasiyanın 2022-ci ilin iyununda 9 faizdən çox olan zirvədən oktyabr ayına kimi 3,2 faizə düşdüyünü deyir.
Bir çox seçicilər, xüsusən də gənc seçicilər başqa cür düşünür. Onlar maaşların qida, avtomobil, mənzil, uşaq və yaşlılara qulluq kimi əsas ehtiyacların qiymətindəki artımla ayaqlaşmadığını vurğulayırlar.
Bayden iqtisadiyyatdan danışanda amerikalılar iqtisadi göstəriciləri deyil, alıcılıq qabiliyyətini düşünürlər. Rəy sorğuları göstərir ki, Tramp yalnız qeyri-müəyyən vədlər təklif etsə də, seçicilərin böyük fərqlə respublikaçıların iqtisadiyyatı daha yaxşı idarə etdiklərini düşünürlər.
Qorxu faktoru
Seçicilərin narahatlığı təkcə iqtisadi problemlərlə məhdudlaşmır. Bunun hər hansı bir həqiqəti olub-olmamasından asılı olmayaraq, Tramp getdikcə etnik cəhətdən müxtəlif və mədəni cəhətdən mütərəqqi olan bir ölkədə bir çox ağdərili amerikalıların narahatlıqlarından danışır.
Eyni zamanda, Amerika həyatının təməl prinsiplərinin – ev sahibi olmaq, rahat həyat üçün kifayət qədər gəlir və kollec təhsili – getdikcə çoxları üçün əlçatmaz olduğuna dair geniş yayılmış bir mövqe itirmək hissi var. Sorğular göstərir ki, seçicilər cinayət ittihamları və ABŞ-Meksika sərhədini qanunsuz keçən immiqrant axınından narahatdırlar.
Tramp özünü ABŞ-ın siyasi sisteminə autsayder kimi təqdim etməklə bu qorxuları məharətlə ötürür və paketləyir. Ölkənin xaos içində olduğunu bəyan etməklə yanaşı, özünü xilaskar kimi də təqdim edir.
Trampın hərəkətləri əsasən qəbul edilir
Onun partiya daxilindəki rəqibləri, Demokratlar Partiyası və media Trampı vəzifəyə yararsız hesab etsə də, milyonlarla seçici bununla razılaşmır.
Əksinə, onun bir çox tərəfdarı əmindir ki, Tramp “siyasi cadugər ovu” qurbanıdır. Bu ilin əvvəlində Reuters/Ipsos tərəfindən sorğuda iştirak edən respublikaçıların ən azı yarısı Trampın cinayət törətməkdə təqsirli bilinsə belə, ona səs verməkdə heç bir probleminin olmayacağını bildirib.
Baydenin hərəkətləri hələ öz bəhrəsini verməyib
Bayden administrasiyası indiyə qədər ictimaiyyəti infrastruktur, təmiz enerji və çip istehsalı kimi sahələrə ağır dövlət investisiyaları vasitəsilə iş yerləri yaratmaq siyasətinin onların həyatında dəyişiklik yaratdığına inandıra bilməyib. Tramp bunu öz xeyrinə çevirə bilər.
Bayden həmçinin Amerika ictimai rəyini parçalayan bir sıra xarici müharibələrlə mübarizə aparır. Bayden ənənəvi, müdaxiləçi Amerika xarici siyasətini həyata keçirsə də, Trampın müdaxilə etməyən “öncə Amerika” mesajı ABŞ-ın Ukrayna və ya İsrailə əlavə müdaxiləsindən qorxan seçicilərə müraciət edə bilər.
Təbii ki, bunların heç biri Trampın seçkilərdə qalib gələcəyi demək deyil.
O, ölkənin bir çox yerlərində və bir çox icmalar arasında populyar deyil. Əgər o, partiyasının namizədi kimi seçilərsə, bu, ona qarşı çıxacaq demokratların fəallığını artıra bilər.
Onun “həşərat” adlandırdığı siyasi düşmənlərdən qisas almaq hədələri də daxil olmaqla, qızışdıran ritorikası Baydenə qalib gəlmək üçün ehtiyac duyacağı daha mötədil respublikaçılar və müstəqil seçicilər üçün də maneə ola bilər.
Demokratlar həm də bir sıra seçkilərdə ölkə daxilində respublikaçıları məğlub etmək üçün abort hüquqlarının müdafiəçiləri kimi uğurla kampaniya apardıblar və onlar bu məsələni bir daha 2024-cü il kampaniyasının mərkəzinə qoyacaqlar.
Amma indi, seçkilərə 11 ay qalmış Trampın Ağ Evə qayıtma şansı vəzifəsini tərk etdiyi vaxtdan bəri ən yüksək səviyyədədir.
Gununsesi.info
