Əgər siz də yastı pəncəlikdən şikayət edirsizsə, ayaq üstə durduğunuz zaman pəncənizin yerlə tam təmas halında olduğu görüntü ilə tanışsınız. Normal yetkin insan ayağında 26 sümüyü birləşdirən 33 oynaq, 100-dən çox əzələ, vətər (tendon) və bağlar var. Ayaq vətərləri gərgin lent şəklində pəncə və daban sümüklərinə yapışaraq pəncə tağı dediyimiz hündürlüyü əmələ gətirir. Tendonlar kifayət qədər gərgin olmadıqda ayaq altındakı qövs azalır və yastı pəncəlik yaranır. Belə vəziyyət həm böyüklərdə, həm də uşaqlarda görülə bilər. Ayaq qövsü (tağ) insanın yeriməsinə və addım atmasına təsir göstərir. Pəncə tağının mövcudluğu bədən ağırlığının ayaqda bərabər paylanmasına kömək edir. Tağlar müxtəlif səthlərə uyğunlaşmaq üçün elastik və möhkəm/güclü olmalıdır.
Yastı pəncəlik gün ərzində fiziki fəaliyyət zamanı insanlara narahatlıq və ağrı verə bilər.
YASTIPƏNCƏLİK ƏLAMƏTLƏRİ
Yastı pəncəliyin əsas simptomları ağrı və kosmetik görünüşdə müşahidə edilən deformasiyadır. Ağrı qaçış, idman və digər fiziki fəaliyyət zamanı artır. Pəncə və ayaq altında hiss edilən ağrı şiddətli olarsa, yeriməkdə belə çətinlik yarada bilər. Bəzi hallarda iç topuq və pəncə tağı boyunca şişkinlik müşaiyət oluna bilər. Yastı pəncəlik hesabına yeriş və duruşda yaranan qeyri-sabitllik bədənin bud çanaq və diz oynaqlarına həddən artıq yük/stress düşməsinə səbəb olur. Belə halda beldə və bədənin digər aşağı ətraf oynaqlarında ağrı olur. Xəstələr əksər hallarda ayaqqabılarının tez aşınmasından və genişlənməsindən şikayətlənirlər. Pəncə tağının olmaması xəstələrdə “yastı pəncəlik yeriyişinə” səbəb olur.
YASTI PƏNCƏLİK HANSI SƏBƏBLƏRDƏN YARANIR?
Yetkin insanlarda yastıpəncəlik müxtəlif səbəblərdən yarana bilər:
- Genetik-irsi faktorlar
- Bağların yumşaq olması
- Zəif və ya yırtılmış vətərlər
- Sümüklərin sınıq vəya çıxıq olması
- Tarsal koalisiya- sümüklərin anadangəlmə bitişik olması
- Revmatoid artrit xəstəliyi
- Beyin iflici, əzələ distrofiiyası kimi bəzi sinir-əzələ sistemi xəstəlikləri
- Çəki artımı və piylənmə
- Hamiləlik
- Qocalma
POSTERİOR TİBİAL TENDON (VƏTƏR) DİSFUNKSİYASI
Posterior tibial tendon ayağın əsas dəstəkləyici strukturlarından biri olub qövsün əmələ gəlməsində əsas rol oynayır. Posterior tibial tendon disfunksiyası (PTTD) çatışmazlığı, yetkin yaşda əldə edilən yastı pəncəlik deformasiyasının ən çox görülən səbəbidir. PTT-un həddən artıq yüklənməsi və iltihablanması nəticəsində yaranan tendon çatışmazlığı ətrafdakı bağ quruluşlarına təsir edir və nəticədə tağın deformasiyasına səbəb olur.
Daha çox yetkinlərdə gördüyümüz bu simptomlar qaçış, gəzinti, və ya pilləkən qalxıb enmək kimi fəaliyyətlərdən sonra görülür. PTTÇ ümumiyyətlə progressiv olur, yəni xüsusilə erkən vaxtlarda müalicə olunmazsa ağırlaşma davam edir.