Hollandiyalı alimlər Cənub-Şərqi Asiya meşələrinin altında yoxa çıxmış “Arqoland” qitəsinin hissələrini tapıblar. 155 milyon ildən sonra kəşf edilən Arqoland son zamanlar bir-birinin ardınca kəşf edilən batmış torpaqlardan biri idi.
Gununsesi.info xəbər verir ki, “Gondwana Research” jurnalında dərc olunan araşdırmada Hollandiyanın Utrext Universitetindən geoalimlər Douve van Hinsbergen və Eldert Advokaat “Arqoland” adlandırdıqları itirilmiş qitəni yenidən modelləşdirmə yolu ilə inşa ediblər.
Geoloqlar çoxdan bilirdilər ki, təxminən 155 milyon il əvvəl Qərbi Avstraliyadan 5000 kilometr uzunluğunda kontinental fraqment qopub.
Alimlər bunun sübutunun Avstraliyanın şimal-qərbində okeanın dərinliklərində Arqo Abyssal düzənliyi kimi tanınan hövzənin buraxdığı boşluq olduğunu bildiriblər.
Araşdırmada buradakı dəniz dibinin quruluşu Arqolandın qitənin şimal-qərbinə doğru sürükləndiyini və Cənub-Şərqi Asiya adalarının yerləşdiyi yerdə bitdiyini göstərib.
Tədqiqatçılar Cənub-Şərqi Asiya adalarının altında gizlənmiş möhkəm bir qitə tapacağını gözləyiblər, lakin yalnız kiçik fraqmentləri aşkar ediblər.
Digər tərəfdən, bu xarabalıqlar Arqolandın əvvəllər düşünüldüyündən çox daha erkən sürüşməyə başladığını göstərib.
Sumatra, Borneo və Andaman adaları da daxil olmaqla bir neçə adadan rekonstruksiya modelindən və sahə məlumatlarından istifadə edərək, tədqiqatçılar Arqolandın heç vaxt tək və birləşik qitə olmadığını aşkar ediblər.
Tədqiqat üçün onlar yüz milyonlarla il əvvələ aid boşqab hərəkətlərini yenidən qurmağa imkan verən proqram təminatından istifadə ediblər.
Tədqiqat həmçinin Arqolandın parçalanmasının təxminən 215 milyon il əvvəl sürətləndiyini müəyyən edib. Bu tapıntı qitənin niyə bir çox hissəyə bölündüyünə də aydınlıq gətirir.
Eldert Advokaat bildirib ki, Cənub-Şərqi Asiyada vəziyyət qitələrin səliqəli şəkildə ikiyə bölündüyü Afrika və Cənubi Amerikadan çox fərqlidir. “Arqoland müxtəlif parçalara bölündü. Bu səbəbdən araşdırmamız bu qədər uzun çəkdi. Bulmacanı bir araya gətirmək üçün 7 il sərf etdik”, – deyə o qeyd edib.
İtirilmiş qitələrin necə yox olduğunu bilmənin əhəmiyyətinə diqqət çəkən Douve van Hinsbergen “bioloji müxtəlifliyin və iqlimin təkamülü kimi prosesləri anlamaq və ya xammal tapmaq bizim üçün həyati əhəmiyyət daşıyır” deyib.
Gununsesi.info
