9 ay Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) qapalı qalan astronavtlar Yerə qayıdıblar. Astronavtlar Suni Williams və Butch Wilmore yerə endikdən sonra xərəkdə tibbi müayinəyə aparılıblar. Yerə qayıdan astronavtları “uşaq ayaqları” kimi kritik sağlamlıq problemləri gözləyir.
Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, Amerikalı astronavtlar Suni Williams və Butch Wilmore , Boeing kosmik gəmilərində texniki problemlər yarandıqdan sonra iyun ayından Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) qapalı qalıblar.
Uzun gözləmədən sonra ikili və digər iki astronavt təxminən 17 saat davam edən səyahətdən sonra Florida körfəzi sahillərində suya endi. Qapalı qalan astronavtları müşayiət edən NASA astronavtı Nik Heyq və rus kosmonavtı Aleksandr Qorbunov kapsuldan ilk olaraq piyada çıxıblar . Astronavtlar Suni Williams və Butch Wilmore yerə endikdən sonra xərəkdə tibbi müayinəyə aparılıblar.
Ancaq bu qədər uzun müddət kosmosda üzdükdən sonra Suni və Butch Yerə qayıtdıqda bir az fərqli görünə və hiss edə bilərlər. Bunlardan biri sadəcə olaraq “körpə ayaqları” kimi tanınan və olduqca narahat ola bilən bir vəziyyətdir.
Yer üzündə gəzərkən insanların ayaq altı daimi təzyiq və sürtünməyə məruz qalır. Bu, ayaq dərisinin zamanla qalınlaşmasına səbəb olur və ayaqları aşınma, narahatlıq və ağrıdan qoruyur. Ancaq kosmosda cazibə qüvvəsi olmadığı üçün yeriyə bilməyən astronavtların ayaq altı demək olar ki, heç bir təzyiqə məruz qalmır.
Ayaqların sərtləşməsi və gücü bərpa etməsi həftələr, hətta aylar çəkə bilər. Bu dövrdə gəzmək narahat və hətta ağrılı ola bilər.
“Balans sisteminiz pozulduğu üçün ürəkbulanma hissi ilə bir az xəstə ola bilərsiniz.
“Məndən soruşsanız, mənə elə gəlir ki, mən qrip olmuşam və normal hiss etmək üçün bir neçə həftə lazımdır”, – Chiao deyib.
Digər keçmiş NASA astronavtı Terri Virts Yerə ilk ayaq basdığı zaman keçirdiyi hissləri “Həqiqətən şiddətli başgicəllənmə yaşadığımı hiss etdim” deyə danışdı və tarazlığını bərpa etməkdə çətinlik çəkdiyini söylədi.
Cazibə mühitində yaşamaq üçün təkamül keçirən insan bədəni uzun müddət cazibə qüvvəsi olmayan bir mühitə məruz qaldıqda tarazlıq, əzələ kütləsi və hüceyrə istehsalı kimi bədən funksiyalarında problemlərlə qarşılaşır.
Beləliklə, astronavtlar Yerə qayıtdıqda, onlar yenidən cazibə qüvvəsi ilə qarşılaşdıqları zaman şiddətli başgicəllənmə ilə qarşılaşa bilərlər. Uzun müddət sıfır cazibə mühitində qalmaq Yer kürəsində gündəlik həyatda istifadə olunan əzələlərin işləməsinə mane olur. Məsələn, yerimək üçün ayaqları, dik durmaq üçün isə boyun və arxa əzələləri istifadə etmək lazım deyil.
Orxan
